BADEP 10 – Anne Mektubu – 3

Merhaba Sayın Anne,
Geçen hafta size gönderdiğimiz mektupta, “Demokratik Tutum”a bir giriş yapmış ve bu tutumun yöntem ve tekniklerini ele almaya devam edeceğimizi yazmıştık. Bu hafta eşlerinizle “Demokratik Tutum”da çok önemli olan “çocukla iletişim” konusunu konuştuk.

Demokratik tutumun yöntemlerinden biri olan etkin dinleme becerisi de, tüm beceriler gibi kullandıkça ustalaşacağınız bir beceridir. Çocuğunuzla ilişkinizde Demokratik Tutumu yerleştirmek için bu yöntemleri tutarlı ve kararlı bir şekikde uygulamaya dikkat etmelisiniz.Demokratik Tutumu kullanmak ve yerleştirmek uzun süre alır, ama çocuğun gelişiminde ve çocukla olan ilişkinizde kalıcı olumlu etkiler sağlar.

İletişim dediğimizde karşılıklı bir mesaj alışverişinden bahsediyoruz.Bu alışverişin sağlıklı olması ve çocuğunuzla olan ilişkinizin güçlenmesine hizmet etmesi için, dikkat etmeniz gereken bazı noktalar ve kullanabileceğiniz etkili yöntemler var. Çocukları doğru şekilde dinlemek kadar,onları yaralamadan, incitmeden kendi duygularınızı, düşüncelerinizi, isteklerinizi doğru ifade etmek de önemlidir.

Kendini İfade Etmenin Önemi

Kendinizi anlatmak birçok açıdan önemlidir. Eğer, hem çocukların hem de yetişkinlerin davranışları karşısında duygularınızı, düşüncelerinizi söylemezseniz; onlar yüz ifadenizden, duruşunuzdan anlamlar çıkarmaya çalışacaktır. Ayrıca onların davranışlarının sizi Nasil etkilediğini anlayamayacaklardır. Ama çocuklar açısından, onların davranışlarına ilişkin tepkilerinizi uygun şekilde söze dökmeniz daha da önemlidir.
Kendini anlatmanın, ihtiyaçlarını, isteklerini açıkça ifade etmenin önemini anlatan bir öyküyü sizinle paylaşmak istiyoruz.

Kendini İfade Etme Yöntemleri

Çocuğa kendinizi ifade ederken sadece onun yaptığı davranışı söylemek, örneğin, “geç kaldın” demek yeterli olmaz. Çocuğun davranışını ve bu davranışının sizde yarattığı etkiyi ve duyguyu da ifade etmek gerekir. Çocukların hoşunuza gitmeyen, sizi rahatsız eden bir davranışı sonucu kendinizi ifade ederken dikkat etmeniz gereken iki temel nokta şudur:

• Genelleme, küçümseme, suçlama, etiketleme gibi kişiliği hedef alan ve geçen hafta baskıcı tutumun yöntemi olarak belirlediğimiz iletişim şeklini kullanmamak.
• Çocuğun kişiliğini değil davranışı hedeflemek ve neden bu davranışı yanlış bulduğunuzu, bu davranışın size olan zararını/etkisini çocuğa açıklamak.Bu davranış sonucunda hissettiğiniz duyguyu anlatmak.

Özetle; üç soruyu kendinize sorabilir ve çocuğa kendinizi etkili bir şekilde ifade edebilirsiniz.

1. Çocuğun Davranışı
   Çocuk ne yaptı?
   Çocuğun yaptığı, beğendiğimiz ya da beğenmediğimiz davranışı açıkça ifade etmek.
2. Davranışın Bana Etkisi
   Bu davranışı beni Nasil etkiliyor? (Bana Nasil bir zararı yada yararı var?)
   Para,emek,zaman,sağlığımla ya da değerlerimle ilgili ne kaybediyor ya da kazanıyorum.

   Bu davranış sonunda ne hissediyorum?
   Üzüntü, sevinç, korku, öfke, utanç, özlem, acıma, endişe, heyecan, kıskançlık vb.

Kendini ifade etme örnekleri

1. Çocuğunuzun beğenmediğiniz bir davranışını ona anlatırken: Böyle bir durumda; çocuğunuzun yaptığı davranışı, o davranış sonucundaki hissettiğiniz duyguyu ve bu duyguyu hissetmenizin nedenini açıklamalısınız.
   Örneğin, çocuğunuz arkadaşına vurduğunda; “arkadaşına vurmanı istemiyorum, bu onun canını yakabilir ve ona zarar verebilir. böyle davranman beni üzüyor.”
2. Çocuğunuzun beğendiğiniz bir davranışını takdir ederken: Çocuğunuzun yaptığı ve hoşonuza giden bir davranışı, vakit geçirmeden, size yarattığı duygu ve duyguya neden olan etkiyi/kazancı birlilkte ifade edebilirsiniz.
   Örneğin, “sabahları yatağını toplamanı çok beğeniyorum. böylece annen yada ben yatağını toplamak zorunda kalmıyoruz ve daha az yoruluyoruz.”
3. Önlem almanız gerektiğinde ve isteklerinizi belirtirken: Bazen ön anlaşmalar yapmanız gerekebilir ve bunu çocukla açıkça konuşmanız işe yarayabilir.
   Örneğin, “Mehmet Amcanlara gittiğimizde oyun oynarken yüksek sesle konuşup, evde koşmanı istemiyorum. Mehmet Macan hasta olduğu için rahatsız olabilir”
4. Kuralları, sınırları koyarken: Çocukları kuralları, sınırları net, açık bir dil kullanarak ifade etmek önemlidir. sınırlar içinde çeşitli seçenekleri sunmak da gerekir
   Örneğin, “Hava soğuk ve sadece bu gömleği giyersen, üşürsün. Gömleğin üstüne kazağını yada montunu giymeni istiyorum.”

Sevgili anneler,

Bu yöntemleri sadece çocukla iletişiminizde değil, sizin için önemli olan her ilişkide kullanabilirsiniz.